Τι είδους σχέσεις υπήρχαν ανάμεσα στους χριστιανούς και τους μουσουλμάνους της Οθωμανικής Κρήτης

Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Τα χωριά της επαρχίας Μαλεβιζίου ήταν από τα πρώτα που κατέκτησε ο οθωμανικός στρατός αμέσως μετά την κατάκτηση του Ρεθύμνου και την προέλαση του προς τον Χάνδακα το 1646 και ακολουθώντας την παραδοσιακή του πολιτική που εφάρμοζαν αμέσως μετά την κατάκτηση νέων εδαφών διόρισαν καδή -δικαστή- και στην επαρχία Μαλεβιζίου η έδρα του οποίου βρισκόταν στο χωριό Άγιος Μύρων.

Μεχμέτ Αγάς ή Μεμέτακας ή Σεραγιανός: Ο γενίτσαρος που διέφθειρε πάνω από 100 χριστιανές κοπέλες και η έπαυλη De Mezzo στο μεσαιωνικό χωριό Ετιά

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Το καρκίνωμα όμως των εξισλαμισθέντων γενίτσαρων υπήρξε τόσο μεγάλο που κανονικό θα έπρεπε να «τους παραχωρηθεί» ειδικό κεφάλαιο ιστορίας για να ενημερώσει τον κόσμο για την αγριάδα τους

Ποια γλώσσα ελάλουν οι Τουρκοκρητικοί;

Επιμέλεια κειμένου Ρικη Ματαλλιωτάκη

 «Ο Τούρκος κύριος, γράφει ο  V. Bernard, το 1897, από την πρώτη γενιά αποκτούσε κρητικόπουλα που ήταν από ράτσα και γλώσσα Έλληνες. Οι γενίτσαροι της δεύτερης γενιάς δεν ήξεραν πια ούτε λέξη τούρκικη και εδώ και ενάμιση αιώνα το νησί ολόκληρο δε μιλάει παρά ελληνικά»

Μουσταφά Ντελή πασάς ο “Γκιριτλής” -Κρητικός-: Μια προσωπικότητα από αυτές που προσφέρονται για μελέτη

 

Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Ήταν Αλβανικής καταγωγής αλλά τον αποκαλούσαν Γκιριτλή, δηλαδή Κρητικό, και μάλιστα πρώτη από τις συζύγους του αναδείχτηκε μια μικρή σκλάβα από το χωριό Σκουλούφια Ρεθύμνου, η πανέμορφη Ελένη Βολονάκη, η οποία είδε έναν από τους γιους της, το Βελή Πασά, Γενικό Διοικητή Κρήτης (1856-58)

Ηράκλειο 1896: Το τουρκικό διοικητήριο και οι φυλακές

Πάνω απο εκατό πενήντα χρόνια μας χωρίζουν απο την στιγμή που τραβήχτηκε τούτη η φωτογραφία η οποία απεικονίζει το τουρκικό διοικητήριο και τις φυλακές την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας στον τόπο μας, Και βέβαια ούτε που μπορεί να βάλει ο νους κανενός σε ποιο σημείο της πόλης μας βρίσκονταν το κτίριο που βλέπουμε... Ε λοιπόν, το κτίριο αυτό βρίσκονταν στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το πάρκο Θεοτοκόπουλου και φυσικά δεν υπάρχει ίχνος του... 

Δυστυχώς στον τόπο αυτό κάποιοι φροντίζουν να εξαφανίζουν τις μνήμες, καλές ή κακές...

Ρ.Μ.

Αγοροπωλησίες κινητής και ακίνητης περιουσίας στην Κρήτη την περίοδο της Τουρκοκρατίας

 Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Οι δυσβάστακτοι φόροι, το ανελέητο κυνηγητό, η επιθυμία να απομακρυνθούν από την ύπαιθρο- η αδυναμία αντίδρασης στις αυθαιρεσίες και τις φιλοδοξίες των κρατικών υπαλλήλων και των μισθωτών φόρων για εύκολο πλουτισμό καθιστούσε τη φυγή ως μόνη λύση- για να ζήσουν λίγο περισσότερο ελεύθεροι στην πόλη, το σημερινό Ηράκλειο και  τότε Χάνδακα της Κρήτης, ανάγκασε πολλές φορές τους κατοίκους της επαρχίας Μαλεβιζίου να έρθουν σε συναλλαγές με τους Τούρκους της περιοχής τους, και μάλιστα αυτό είναι και η εξήγηση του γιατί οι πωλήσεις γίνονταν σχεδόν πάντα μονόπλευρα… γιατί δηλαδή ο χριστιανός πουλούσε και ο Τούρκος μόνο αγόραζε.

Η γυναίκα στην τουρκοκρατούμενη Κρήτη

Επιμέλεια κειμένου Ρικη Ματαλλιωτάκη

Η γυναίκα στο Ισλάμ, όπως όλοι γνωρίζουμε είναι πλάσμα υποτιμημένο, το περίεργο ωστόσο είναι πως εξίσου υποτιμημένη ήταν και κατά την αρχαιότητα στην Ελλάδα και μάλιστα από μεγάλους σοφούς της εποχής όπως ο Μένανδρος, ο Ευριπίδης, ο Πλούταρχος, ο Θαλής κ.ά.

21 Αυγούστου 1866: - Σε γενική συνέλευση των Κρητών στα Σφακιά αποφασίζεται η ένωση με την Ελλάδα - Αρχίζει η Κρητική Επανάσταση

 Σαν σήμερα: 21 Αυγούστου 1866 - Σε γενική συνέλευση των Κρητών στα Σφακιά αποφασίζεται η ένωση με την Ελλάδα - Αρχίζει η Κρητική Επανάσταση

Η θέση των χριστιανών στην Οθωμανική Κρήτη δεν είχε βελτιωθεί ιδιαίτερα μετά την έκδοση του Χάτι Χουμαγιούν το 1856 που προέβλεπε ισονομία για όλους τους Οθωμανούς πολίτες ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Αντιθέτως η φορολογία των Χριστιανών αυξήθηκε, υπονομεύθηκε η γνήσια αντιπροσώπευση τους στις δημογεροντίες, ενώ σημειώνονταν αυθαιρεσίες, καταδιώξεις, φυλακίσεις και φόνοι με ανύπαρκτες αιτίες. 

H σφαγή των Χριστιανών του Mεγάλου Κάστρου ή μεγάλος Αρπεντές

  Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Ο τυφλός φανατισμός των Τουρκοκρητικών-  -ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ- ΚΙ ΕΔΩ-που οδήγησε στη μεγάλη σφαγή της 24 Ιουνίου, έμεινε στη μνήμη του λαού ως «ο μεγάλος αρπεντές» και τα θύματα του υπολογίζονται περί τα 800 σε Μεγάλο Κάστρο και περίχωρα. Τι οδήγησε όμως σε τούτη τη μεγάλη σφαγή; 

Κρήτες πρόσφυγες απλώνουν το χέρι για ένα πιάτο φαί

 

1897 και μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ελλάδος είχε ήδη απελευθερωθεί από τον Τουρκικό ζυγό, αντίθετα όμως η Κρήτη συνεχίζει να μαστίζεται από τον δυνάστη με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της να αναχωρεί για την ελεύθερη Μάνα προκειμένου να σωθεί από τις συνεχείς επαναστάσεις που ταρακουνούν διαρκώς την  Μεγαλόνησο. Πρόσφυγες λοιπόν στην ίδια την πατρίδα τους οι Κρητικοί  απλώνουν το χέρι για ένα πιάτο φαί και την κατάσταση αυτή απεικονίζουν και οι παρούσες φωτογραφίες σε ένα συσσίτιο που έγινε στην Αθήνα του 1897 για τους ανθρώπους της Μεγαλονήσου.

                                                                                           Ρ.Μ.

Μιναρέδες και Τρούλοι μαζί: Το Ηράκλειο στις αρχές του περασμένου αιώνα

 

Και όμως, μέχρι και τις αρχές του περασμένου αιώνα τρούλοι και μιναράδες εκούσια ή ακούσια, ειρηνικά ή όχι, αναγκαστικά θα το έλεγα καλύτερα εγώ, συμβίωναν στην Μεγαλόνησο και φυσικά και στην πόλη του Ηρακλείου. Τρανή απόδειξη η παρούσα φωτογραφία όπου το ύψος του ενός-του Αγίου Μηνά συγκεκριμένα-παλεύει να επισκιάσει το ύψος του άλλου. -Ενός μιναρέ που καταποντίστηκε στην πορεία του χρόνου-

                                                                                                              Ρ.Μ.

Παναγιώτης Νικούσιος ή Μαμωνάς: Ο Δραγουμάνος της Μεγάλης Πύλης που αγόρασε την εκκλησία του Άγιου Ματθαίου

 Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν τον Χάνδακα, το 1669 μ.Χ., και η μία μετά την άλλη οι εκκλησίες της πόλης άρχισαν να μετατρέπονται σε μουσουλμανικά  τεμένη, ο Παναγιώτης Νικούσιος , ο Μεγάλος Δραγουμάνος- διερμηνέας- της Μεγάλης Πύλης που συνόδευε τον Κιοπρουλή στην είσοδο του στην κατακτημένη πόλη,  αγόρασε τον ναό του Αγίου Ματθαίου, έναν από τους παλαιότερους και σημαντικότερους σωζόμενους ναούς της πόλης του Ηρακλείου, καθώς η ύπαρξή του είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ιστορία της, και στην συνέχεια τον εκχώρησε στους Σιναϊτες μοναχούς. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ

Στο Αγά Τσαρσί, σημερινή 1866 ή Ψαράδικα: Ο πιο πολυθόρυβος και πολυσύχναστος δρόμος του Μεγάλου Κάστρου.

 

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Το Αγά Τσαρσί , η σημερινή οδός 1866 που υπάρχουν τα Ψαράδικα, είχε μια μορφή παρόμοια με αυτή που θυμούνται οι Καστρινοί πριν από λίγα χρόνια. Στις παρόδους ήταν τα Ψαράδικα δίπλα στο τούρκικο Τζαμί και στο στενό της σημείο ήταν τα χασαπιά των Τούρκων και των Χριστιανών. 

Γενιτσάροι: Από το μεσουράνημα στην παρακμή και την πτώση

 

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Για το ποιοι ήταν οι γενίτσαροι και το τι έκαναν  έχουμε ξανά, και ξανά, -ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ- ΚΙ ΕΔΩ- ας δούμε λοιπόν τώρα και για την παρακμή των γενιτσαρικών ταγμάτων που ακολουθεί την πορεία της πάλαι ποτέ ένδοξης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τους.

Ηράκλειο 1896. Το τουρκικό διοικητήριο και οι φυλακές.

 

Για το πάρκο του Θεοτοκόπουλου και το τι υπήρχε γύρω απο αυτό έχουμε μιλήσει ξανά-ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ-αφού όμως έπεσε μια αυθεντική φωτογραφία στα χέρια μας δεν ήταν δυνατόν φυσικά να την αγνοήσουμε.

Με δυο λόγια το ενετικό παλάτι της παραπάνω φωτογραφίας μετατράπηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατία  σε Ιεροδικείο και  Tουρκικό  δικαστήριο, στέγασε  την  πρώτη  Νομαρχία και  κατεδαφίστηκε  το 1943.-Περισσότερες πληροφορίες στον  στο παραπάνω σύνδεσμο-.

                                                                                Ρ.Μ.

Τουρκοκρητικοί ή Κρητότουρκοι: Η ντροπή της Κρήτης!

  

Γράφει η Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Είναι πράγματι απορίας άξιο πως ενώ  στην Μεγαλόνησο δεν εγκαταστάθηκαν  μαζικά ποτέ Οθωμανοί από την Ανατολία- πλην των μόνιμων στρατευμάτων για την επάνδρωση και φύλαξη των φρουρίων που έστελνε η Υψηλή Πύλη- προέκυψαν ξαφνικά οι Τουρκοκρητικοί ή Γκιριτλίδες Μουσουλμάνοι της Κρήτης σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που γύρω στα 1821 να αποτελούν σχεδόν πάνω από το μισό του πληθυσμού της.