Το μερακλίδικο στρώσιμο του κρεβατιού μιας άλλης εποχής στην Κρήτη: Δαντέλες, κρεβατόγυροι, και πατανίες -Εικόνες

 

Γράφει η Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Το στρώσιμο του κρεβατιού που το βράδυ ένωνε το ζευγάρι ήταν ιεροτελεστία ολάκερη και απαράβατη

Τι εμπριμέ σεντόνια κι αηδίες λέμε τώρα που στα δυο- τρία πλυσίματα, ειδικά του πλυντηρίου,  έχουν χάσει κιόλας το χρώμα τους. Χώρια που δεν ζεσταίνουν, που το πας αυτό, αφού όσο κι αν ακούγεται παράξενο το άσπρο σεντόνι κάτω από την κουβέρτα το χειμώνα ζεσταίνει όσο και η κουβέρτα.

Όχι βέβαια, με χιονάτα άσπρα, κάτασπρα, κι απ’ τον ήλιο ξεκασπρότερα σεντόνια που δεν βαριόταν να τα πλύνουν έστρωναν κάποτε μερακλίδικα οι νοικοκυρές τα κρεβάτια τους στην Κρήτη.

Και φυσικά δεν αρκούνταν στα σεντόνια… δαντέλες, κρεβατόγυροι, πατανίες, και υφαντά στρωσίδια είχαν την τιμητική τους σε ένα μερακλίδικο στρώσιμο ενός σπιτιού που σου φώναζε με την παραμικρή του λεπτομέρεια «έλα μέσα» αντίθετα εντελώς με τα σημερινά που από οικοδεσπότες μέχρι και την τελευταία του γωνιά σου φωνάζουν «εξω… έξω… έξω…»

Τότε όμως τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά… το στρώσιμο του κρεβατιού που το βράδυ ένωνε το ζευγάρι ήταν ιεροτελεστία ολάκερη και απαράβατη που ξεκινούσε, όπως είπαμε, από τα άσπρα σεντόνια και τις μαξιλαροθήκες, ύπνου και λούσου, συνέχιζε με κρεβατόγυρο που είχε ρόλο καθαρά διακοσμητικό, και κατέληγε στην επίσης άσπρη ή το πολύ, πολύ ένα αχνό μπεζ χρωματάκι, πλεκτή κουβέρτα το καλοκαίρι -το πιθανότερο πλεγμένη από τα χέρια της μαμάς ή της γιαγιάς με νήμα τόσο ανθεκτικό που μπορούσε να εξυπηρετήσει και δυο, και τρεις γενιές- και στις χοντρές μάλλινες υφαντές πατανίες το χειμώνα.

-Για όσους δεν γνωρίζουν τι είναι οι πατανίες, είναι χοντρές χειροποίητες υφαντές κουβέρτες που γίνονται από μαλλί προβάτου κατά το πλείστον-

«Ε και λοιπόν τι έγινε που σήμερα αντί τα σεντόνια να είναι άσπρα είναι εμπριμέ, ή ακόμα, ακόμα που το κρεβάτι τις περισσότερες φορές παραμένει άστρωτο αφού δεν προλαβαίνει να το στρώσει η χαμάλα του σπιτιού που δουλεύει έξω και μέσα» μπορεί τώρα να ρωτήσει ή έστω να αναρωτηθεί ο οποιοσδήποτε για να του απαντήσω με τη σειρά μου κι εγώ:

«Ε, μα αυτό ακριβώς έγινε, διαλύθηκε το ζεστό και οικείο σπίτι, μετατράπηκε η νοικοκυρά του σπιτιού σε χαμάλα, και κάπως έτσι χάσαμε το παιχνίδι… 

Αυτά…