Οι οίκοι ανοχής και η ασυλία των παρανόμων της πόλης μας την περίοδο της Κρητικής αυτονομίας.

 

Γράφει η Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Οι κατακτημένες περιοχές των «νυχτερινών επαγγελμάτων» καθώς επίσης και το άσυλο των παρανόμων απ’ ότι φαίνεται δεν είναι τωρινό καθεστώς αλλά μάλλον κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια… δυστυχώς.

Έχουμε λοιπόν μιλήσει κι άλλες φορές για τον Λάκκο, -αλλά και ΕΔΩ και ΕΔΩ -την Τρούμπα του Ηρακλείου δηλαδή, καθώς επίσης και για την γειτονιά της ΑγίαςΤριάδαςπου αποτελεί μια από τις πλέον ιστορικές γειτονιές της πόλης του Ηρακλείου.

Τώρα όμως θα μιλήσουμε πάλι- θα μας μιλήσει δηλαδή ο Μανόλης Δερμιτζάκης μέσα από το βιβλίο του «Απ’ όσα θυμούμαι απ’ το Μεγάλο Κάστρο- Μια βόλτα στο Ηράκλειο των αρχών του 20^ου αιώνα- κι απ’ ότι μαθαίνουμε Κρητικές και Τουρκάλες «παστρικές» είχαν χωρίσει τα τσανάκια τους οι μεν στην περιοχή του Λάκκου και οι δε  στην περιοχή της Αγίας Τριάδος.

Ας κλείσουμε τα μάτια όμως- για να μπορέσουμε να απολαύσουμε καλύτερα την επιστροφή στο παρελθόν κι ας διαβάσουμε- κι ας διαβάσουμε τα όσα διαδραματίζονταν εκεί κατά  την περίοδο της Κρητικής Αυτονομίας.

«… προχωράμε και στις  τρεις πλατείες  της Κιζίλ Ντάμπιας με τους τουρκοκαφενέδες , τα χαμηλοτάβανα μονόσπιτα και τους  εδώ κι εκεί σπασμένους οχετούς με τα βουρκόνερα που λιμνιάζουν στις λακκούβες των καλντεριμιών τους.  Στα κάτω χαμηλοσπέπαστα μονόσπιτα ετούτης της γειτονιάς ήτα σειραδιαστά και τα σπίθια εκείνα που Τουρκάλες ξέστηθες και αξεμούργιωτες με δυο δραχμές και σαράντα λεφτά επουλούσαν στους ξυπόλητους περαστικούς ομόθρησκους τους μεζί με τα πλερωτικά κανάκια και φιλιά και τις λογής λογής μαλαφράντες τους.

Το πέρασμα από τούτη τη γειτονιά ακόμα και μετά το αυτόνομο πολίτευμα της Κρήτης για πολύ καιρό  το πέρασμα δεν ήταν ασφαλισμένο. Έτσι, στις τρεις μικρές πλατείες της Κιζίλ Ντάμπιας  καθισμένοι ξυπόλητοι νεαροί , μεσοκαιρίτες και γέροι παλιοί Τουρκοκρητικοί με τα αδιάντροπα χωρατά τους και  λογής λογής Μεμέτηδες άνεργοι,  περνούσαν τις ώρες τους εκεί ως τη βαθιά νύχτα.

Στο  ίδιο τσαρσί -γειτονιά- λίγο παραπάνω βρίσκονταν ο κισλάς – στρατώνας- των Γερλήδων και δίπλα το τζαμί στη θέση που βρίσκεται η σημερινή εκκλησία της Αγίας Τριάδος.

Τον κισλά ετούτο που στεγάζουν τώρα  την Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων , μετά την άλωση του Μεγάλου Κάστρου οι Γενίτσαροι τον χρησιμοποίησαν  για να στρατωνίζουν το τάγμα των εθελοντών τους. Οι νιζάμηδες- χωροφύλακες-  του τάγματος αυτού αποτελούνταν από ανθρώπους που το παρελθόν τους μόνο αψεγάδιαστο που δεν ήταν.

Έτσι, ο καθένας από τους εθελοντές του μετά από ένα οποιοδήποτε έγκλημα έκανε για να μείνει ακαταδίωκτος και να γλιτώσει από κάθε συνέπεια του νόμου  κατέφευγε στο τάγμα ετούτο. Έτσι, καθένας από τους εγκληματίες αυτούς που θα περνούσε την αυλή του Κισλά αποκτούσε το προνόμιο της ασυλίας.

Ούτε ο Σουλτάνος με όλη του την δύναμη δεν μπορούσε να θίξει την ασυλία εκείνου που την ζητούσε με την διαφορά πως έπρεπε να μείνει και να υπηρετήσει το τάγμα των Γερλήδων σαν εθελοντής.