Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων: Το γυναικείο μοναστήρι της Παναγίας Ακρωτηριανής μετέπειτα στρατώνας των ντόπιων γενιτσάρων -yerli yeniçeri- κι ακόμα πιο μετέπειτα Καπνοκοπτήριο

 

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

 

Μετά την κατάκτηση του Χάνδακα από τους Οθωμανούς το 1669 η ορθόδοξη Μονή της Ακρωτηριανής, δηλαδή το «γυναικείο μοναστήρι» (kızlar manastırı) που έμοιαζε με κάστρο και βρίσκεται στην περιοχή της Αγίας Τριάδας, αφού επισκευάστηκαν τα γκρεμισμένα από τον κανονιοβολισμό μέρη του μετατράπηκε σε στρατώνα των ντόπιων γενιτσάρων (yerli yeniçeri).

Σύμφωνα με καταχώριση στο κατάστιχο του καδή του Χάνδακα του έτους 1673 παραλήφθηκε τότε ξυλεία για την ανέγερση του στρατώνα με προέλευση από τη Νικομήδεια ενώ ο Εβλιά Τσελεμπί μας πληροφορεί πως στο μέσο του στρατώνα υπήρχε ένα ψηλό τζαμί και κάτω από αυτό μια μεγάλη δεξαμενή, η οποία τροφοδοτούσε με νερό τους κρουνούς που υπήρχαν γύρω γύρω για τον τελετουργικό καθαρμό των πιστών ενώ σε μια άκρη του κτιρίου είχε διαμορφωθεί ένα χαμάμ

Μετά την κατάργηση του σώματος των γενιτσάρων το 1826, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως νοσοκομείο και αργότερα ως ορφανοτροφείο και Τεχνική Σχολή για τα ορφανά των μουσουλμάνων.

Μετά το 1898 ο στρατώνας χρησιμοποιήθηκε ως καπνοκοπτήριο. Το διασωθέν κτίριο ανήκει στα διατηρητέα μνημεία της πόλης και σήμερα στεγάζει την 13η Εφορεία Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων