Ο Οίκος των Τζαγκαρόλων και ο προστάτης τους Πέρσης Άγιος Γοβδελάς

 

Της Ρίκης Ματαλιωτάκη

Ο οίκος των Τζαγκαρόλων, Λατινικός ως το 1364 κι ελληνικός μετέπειτα, υπήρξε οίκος αρχαιότατος, πλούσιος κι από τους ευγενέστερους στην Κρήτη. Μάλιστα, η μονή Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων, το εντυπωσιακότερο ίσως μοναστήρι της Κρήτης, κτίστηκε το 1634 από τους μοναχούς Λαυρέντιο και Ιερεμία-που κατάγονταν από τούτη τη μεγάλη οικογένεια-και βρίσκεται στη χερσόνησο Ακρωτήρι, βόρεια του νομού Χανίων  και σε απόσταση μόλις δεκαπέντε χιλιομέτρων από τα Χανιά.

Ανάμεσα στα προνόμια που είχαν αποκτήσει οι Τζαγκαρόλοι ήταν και το προνόμιο να βαφτίζουν εκείνοι τον κάθε προσήλυτο στον Χριστιανισμό, είτε Μωαμεθανό είτε Εβραίο. Υπήρχε όμως ένας  όρος για να γίνει μια τέτοια βάφτιση, να του δίνουν αυτοί το όνομα που θέλουν το οποίο ήταν και κάθε φορά το ίδιο: Γαβδελάς.

Το όνομα αυτό βέβαια, ελάχιστα γνωστό ως εμάς σήμερα, κι επιπλέον βαρβαρώνυμο, μας προκαλεί την περιέργεια να μάθουμε ποιος ήταν ο ομοεθνής με τον Ξέρξη, φιλέλληνας όμως κάτοχος του.

Ποιος ήταν όμως αυτός ο εξαίρετος Αγιος Γοβδελάς.;

Ο Γοβδέλαος ήταν γιος του Πέρση βασιλιά Σαβωρίου και έγινε χριστιανός από έναν αξιωματικό του πατέρα του τον Δάδα. Όταν το έμαθε αυτό ο πατέρας του Σαβώρ διέταξε και συνελήφθησαν και οι δύο. Όταν αυτοί αρνήθηκαν να θυσιάσουν στους Θεούς, το μεν Δάδα τον τεμάχισε ζωντανό, το γιο του Γοβδέλαου τον υπέβαλε σε βασανιστήρια, και έγδαρε το κεφάλι του, έκοψε τα μέλη του και κέντησε το σώμα του με καλάμια.

Η  μονή Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων

Ο άγιος αυτός  λοιπόν, κατά πως πίστευαν οι Τζαγκαρόλοι δεν έκανε χάρες παρά μόνο σε Γραικούς και ειδικότερα μόνο σε τυφλούς αυτού του γένους έδινε ξανά την όραση τους Γι’ αυτό και οι κόμητες Τζαγκαρόλοι, ορθόδοξοι φανατικοί, από ευγνωμοσύνη προς τον άγιο για την συμπαράσταση του, θα προτιμούσαν που λέει ο λόγος να ξεβαφτιστούν οι ίδιοι παρά να αδικήσουν τον Άγιο τους και να δώσουν στον Οθωμανό, στον Τσιγγάνο ή στον Εβραίο διαφορετικό όνομα από το όνομα Γοβδελάς.

‘Ετσι, με το πέρασμα του χρόνου το κακόηχο αυτό όνομα κατάφερε να διαδοθεί και στις υπόλοιπες πόλεις του νησιού, μέχρι που στο τέλος έγινε και γυναικείο. 

Πολύτιμες πληροφορίες για το παρών κείμενο πάρθηκαν απο το βιβλίο του Σπυρίδωνος Ζαμπελίοι "ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΓΑΜΟΙ"