Μαλικούτης Νικόλας: Ο Βοριζανός οπλαρχηγός που « έκοψε»τον Αγριολίδη και υποβληθηκε σε μαρτύριο όμοιο του Δασκαλογιάννη

 

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Το «Μαλικούτης» προέρχεται από το «μάλε χουλέ» που σημαίνει μεγάλη φασαρία, αναστάτωση, μεγάλος θόρυβος και ήταν προσωνύμιο που επιδόθηκε στον ήρωα επειδή ήταν αψίθυμος, το κανονικό του όνομα όμως ήταν Νικόλαος Ζαχαριουδάκης και γεννήθηκε το 1782 στο χωριό του Ηρακλείου Βορίζια.

Προεπαναστατικά, υπήρξε ένας από τους ξακουστούς χαΐνηδες της Μεσσαράς και με την έναρξη της επανάστασης του 1821, τάχθηκε αμέσως κάτω από τις διαταγές του τότε γενικού επαναστατικού αρχηγού της Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης, καπετάν Μιχάλη Κουρμούλη, λαμβάνοντας μέρος σε πάρα πολλές μάχες στα διάφορα μέρη της Κρήτης, όπου διακρίθηκε για την απαράμιλλη ανδρεία του κι έγινε παράδειγμα για τους νεότερους συναγωνιστές του, τον Κόρακα, τον Μαστραχά, τον Κατεχάκη, το Ρωμανό και τόσους άλλους.

Και μετά όμως από την προσωρινή κατάπνιξη της επανάστασης της Κρήτης από τους Τουρκοαιγύπτιους κατά το 1824, ο Μαλικούτης ήρθε στην άλλη Ελλάδα και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στην Πελοπόννησο και τη Στερεά, κάτω από τις διαταγές του Δημήτρη Κουρμούλη και του Καλλέργη ενώ πολέμησε και στη φονική μάχη του Φαλήρου τον Απρίλη του 1827, απ’ όπου σώθηκε ως εκ θαύματος.

Στη συνέχεια κατέβηκε στην Κρήτη συνεχίζοντας τον σκληρό αγώνα κατά των Τούρκων κατακτητών κι έτσι στις 10-8-1828 σκότωσε σ’ ενέδρα στα Καπαριανά Μοιρών, τον περιβόητο, αιμοβόρο, αρχιγενίτσαρο και τύραννο τηςΜεσσαράς, Ιμπραχήμ Αγριολίδη, από τον Άγιο Ιωάννη της Φαιστού, ο οποίος ήταν αρχηγός των Τούρκων της ανατολικής Κρήτης.

Οι Μεσσαρίτες αγωνιστές τον ανακήρυξαν γενικό επαναστατικό αρχηγό της Μεσσαράς, όχι μόνο επειδή ήταν μεγαλύτερος στην ηλικία αλλά και λόγω της ανδρείας και της ένδοξης ιστορίας του.

Στις 10-4-1830, ο Ν. Μαλικούτης έπεσε σε ενέδρα 500 Τούρκων ιππέων υπό την αρχηγία του Ντελή Χουσείν στη Μεσσαρά και κλείστηκε μαζί με εννέα εθελοντές από την άλλη Ελλάδα στο ξωκκλήσι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στην τοποθεσία Τρυπιτά, από όπου απέκρουαν τις επιθέσεις των Τούρκων.

Μετά όμως το τελείωμα των πυρομαχικών παραδώθησαν, λόγω των υποσχέσεων του Ντελή Χουσεϊν ότι δεν θα πάθαιναν τίποτα.

Ο Ντελή Χουσεϊν αθετώντας τις υποσχέσεις και τους όρκους του, δένει αμέσως πισθάγκονα τον Μαλικούτη και τους εθελοντές και με μύριους εξευτελισμούς και κακοποιήσεις τους φέρνει στο Ηράκλειο.

Τους εθελοντές, λέγεται ότι τους απελευθέρωσαν οι Τούρκοι, επειδή ήταν Έλληνες υπήκοοι.

Τον Μαλικούτη όμως τον υποβάλλουν σ’  ένα πολύ φρικτό μαρτύριο ανάλογο του Δασκαλογιάννη.

Ως και η Αγριολίδαινα ούρλιαζε και ζητούσε να τον σφάξουν και να τον κρεμάσουν στο πλάτανο της πλατείας των Λιονταριών.

Καθώς αναφέρει η παράδοση, ο Σουλεϊμάν Πασάς του Ηρακλείου έδωσε το όπλο στην Αγριολίδαινα και εκτέλεσε τον Μαλικούτη, σαν εκδίκηση της εξόντωσης του άνδρα της, τον Ιμπραχίμ Αγριολίδη.

Πεθαίνοντας, σε ηλικία 48 ετών, άφησε ένα μικρό γιο, το Μανούσο, ο οποίος ανατράφηκε στο Ναύπλιο και αργότερα, συνεχίζοντας το ηρωικό παράδειγμα του πατέρα του πολέμησε γενναία στη μεγάλη επανάσταση του 1866, κάτω από τις διαταγές του τότε αρχηγού και πατρικού του φίλου, Καπετάν Μιχάλη Κόρακα.

Ξεψυχώντας, ο Μαλικούτης είπε τούτα τα λόγια στους Τούρκους βασανιστές του: «Εμένα κι αν με κάνετε θρουλιά-θρουλιά στην τάβλα, τα μπαϊράκια δε χαλούν, μόνο θα έρθουν άλλα».