H τραγική μοίρα της κόρης του Λυσίμαχου Καλοκαιρινού Σκεύως

 

Γράφει η Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Σίγουρα δεν υπάρχει Κρητικός που να μην γνωρίζει για την μεγάλη σφαγή που έγινε στο Ηράκλειο    τον  Αυγούστου του 1898 από τους Βασιβουζούκους, δηλαδή τον τούρκικο όχλο, με αφορμή την παράδοση του φορολογικού γραφείου στο λιμάνι σε χριστιανούς υπαλλήλους.

Το εξαγριωμένο πλήθος των Οθωμανών κυνήγησε ανελέητα εκείνη την ημέρα  κάθε χριστιανό, στους δρόμους και τα σπίτια βρήκαν το θάνατο εκατοντάδες κάτοικοι της πόλης μας -οι αρχικές αναφορές των εφημερίδων της εποχής ήταν για 1.000 θύματα ο οριστικός αριθμός όμως ποτέ δεν μαθεύτηκε- σκότωσε18 Άγγλους (Σκωτσέζους) της φρουράς και εισέβαλε στο αγγλικό προξενείο, στο σπίτι δηλαδή του προξένου Λυσίμαχου Καλοκαιρινού, τον οποίο επίσης δολοφόνησε.

                                                 Ο Λυσίμαχος  Καλοκαιρινός

Ο Λυσίμαχος Καλοκαιρινός, γιος  του Τσιριγώτη Ανδρέα Καλοκαιρινού ο οποίος ήταν και ο θεμέλιος λίθος της  μετέπειτα μεγάλης οικογένειας των Καλοκαιρινών στην Κρήτη, αδελφός του Μίνωα Καλοκαιρινού που πρώτος ανακάλυψε τα ίχνη της Κνωσού και μάλιστα χρηματοδότησε τις αρχικές ανασκαφές, είχε εκείνη την ημέρα ένα τραγικό τέλος, δυστυχώς όμως δεν ήταν μονάχος του αφού εξίσου τραγικό τέλος είχε και η μικρότερη κόρη του Σκεύω Καλοκαιρινού- Τσαγκάκη.

Η μοίρα βέβαια του κοριτσιού αυτού είχε δείξει από νωρίς πως δεν επρόκειτο να είναι ευνοϊκή μαζί της αφού ο πατέρας της απέρριψε  τον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής της  με ένα Ιταλό αρχαιολόγο επειδή τάχα ήταν μεγαλύτερος της, στην πραγματικότητα όμως επειδή ο Λυσίμαχος δεν ήθελε τα παιδιά του να απομακρυνθούν από δίπλα του.

Έτσι, η Σκεύω, ένα σπάνιο σε καλοσύνη και ομορφιά πλάσμα,  αναγκάστηκε να παντρευτεί στο νησί από πολύ νωρίς, δεν είχε καν συμπληρώσει τα δεκαοχτώ της χρόνια, και η μέρα της σφαγής την βρήκε με ένα μωρό που δεν είχε συμπληρώσει τον χρόνο. 

Σκεύω Καλοκαιρινού- Τσαγκάκη

Στην δίνη λοιπόν της μεγάλης σφαγής τα ίχνη της Σκεύως  εξαφανίζονται… είχε κρυφτεί με το παιδί και τους δικούς της στο υπόγειο του σπιτιού τους στο Βεζίρ Τσαρσί, σημερινή οδός 25^ης Αυγούστου, μα μπήκαν οι Τούρκοι, σκότωσαν, έβαλαν φωτιά, κι ούτε τα πτώματα τους δεν βρέθηκαν.

Έτσι, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι απέγινε το κορίτσι, επειδή όμως ήταν νέα και πολύ όμορφη επικράτησαν κάποιες φήμες πως όχι, δεν σφάχτηκε κι αυτή όπως όλο το υπόλοιπο χριστιανικό πλήθος μα την άρπαξαν και κατέληξε σε ένα χαρέμι της Ανατολής όπως πολύ συχνά γίνονταν τότε.

Έτσι, τα αδέλφια της άρχισαν να την αναζητούν είτε πηγαίνοντας οι ίδιοι είτε στέλνοντας ανθρώπους στην Τρίπολη της Αφρικής, στη Μικρά Ασία, και όπου τέλος πάντων  μάθαιναν πως υπήρχε Χριστιανή σε χαρέμι και κατά κάποιο τρόπο ταίριαζε με εκείνη, δυστυχώς όμως ποτέ δεν ανακάλυψαν το παραμικρό της ίχνος.

Η τελευταία αποστολή για την ανεύρεση της Σκεύως έγινε στην Ηπειρο, στους Βαλκανικούς πολέμους (1918-22) μα κι αυτή ήταν άδοξη σαν και τις υπόλοιπες.

Γράφει όμως ο ιστορικός Σπανάκης:

«Ο έμπορος Γεώργιος Μαστοράκης εξ Ηρακλείου μου διηγήθη ότι κατά την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων, ότε ήτο στρατιώτης κατά την κατάληψη Αλβανικού χωρίου, γυνή τις άγνωστος ηρώτησε τους στρατιώτες από πού κατάγονται. Πληροφορηθείσα δε ότι είναι εξ Ηρακλείου τους ηρώτησε εάν γνωρίζου τον Ανδρέα Καλοκαιρινόν όστις είναι αδελφός της»

Φυσικά μόλις μαθεύτηκε και τούτο η οικογένεια έτρεξε και πάλι προς αναζήτηση της, και αυτή η γυναίκα όμως είχε γίνει άφαντη… άφαντη όπως δυστυχώς έχει απομείνει ως ακόμα και σήμερα η κατάληξη της τραγικής Σκεύως Τσαγκάκη- Καλοκαιρινού .

 

Πληροφορίες για το παρών κείμενο αντλήθηκαν από το βιβλίο της  Βκτώρια Παπαδάτου «Η ΜΑΝΑ ΜΟΥ Η ΚΡΗΤΗ».