Βιβλιοπωλείο- Τυπογραφείο Νικόλαος Αλικιώτης: Άλλη μια εστία πολιτισμού της πόλης μας που χάθηκε…

 

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Η παρούσα φωτογραφία πρόλαβε και τραβήχτηκε-ευτυχώς- από την γράφουσα πριν μερικά χρόνια, τότε που στην οδό 1866, στην κεντρική αγορά δηλαδή, υπήρχαν ακόμα έστω και αυτά τα λίγα ίχνη από το σημείο που κάποτε στάθηκε μεγάλη εστία πολιτισμού της πόλης μας γιατί σήμερα δεν υπάρχουν ούτε αυτά-δυστυχώς-.

Ο Νικόλαος Αλικιώτης (1878-1952) ένα φτωχόπαιδο αγροτικής οικογένειας από την Μεγαλούπολη Αρκαδίας, μαθήτευσε στην Αθήνα δίπλα στο Σπύρο Τσαγκάρη ιδρυτή του πρώτου πρακτορείου εφημερίδων της πρωτεύουσας, ασκώντας παράλληλα και το επάγγελμα του μικροπωλητή εφημερίδων καθώς επίσης και πουλώντας  λουκούμια,  βάφοντας παπούτσια- ίσως από εκείνη τη δουλειά προερχόταν το μικρό κασελάκι που υπήρχε πολλά χρονιά μετά στο κατάστημα του Νικόλαου Αλικιώτη, στο Ηράκλειο- και γενικά κάνοντας κάθε είδους μικροδουλειά για την επιβίωση.

        Σχολικό τετράδιο Καλλιγραφίας του εκδοτικού οίκου Ν. Αλικιώτης & Υιοι

Στο Ηράκλειο ήρθε το 1898, όταν ο Σπύρος Τσαγκάρης ίδρυσε στην Κρήτη τρία υποκαταστήματα από ένα στα Χάνια, το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, και αυτό του Ηρακλείου ανέλαβε να οργανώσει ο Νικόλαος Αλικιώτης ο οποίος εκτός από τις εφημερίδες και τα περιοδικά του αθηναϊκού τύπου έβαλε μέσα και είδη ψιλικών, όπως βερνίκια υποδημάτων, άλμπουμ για γραμματόσημα, καρτ-ποστάλ με καλλονές και άλλα πολλά.  

           Σχολικό τετράδιο Ιχνογραφίας του εκδοτικού οίκου Ν. Αλικιώτης & Υιοι

Λίγο αργότερα προχώρησε στην ίδρυση βιβλιοπωλείου και χαρτοπωλείου και στην εγκατάσταση καλλιτεχνικού τυπογραφείου για κάθε είδος τυπογραφική εργασία στην οδό 1866 και από τους πιο διαλεχτούς πελάτες του υπήρξε και ο Νίκος Καζαντζάκης. Πολλά σημειώματα του μεγάλου συγγραφέα έχουν γραφεί σε έντυπα του τυπογραφείου του Νικόλαου Αλικιώτη, με επικεφαλίδα τη διεύθυνση του τυπογραφείου ενώ αγόραζε και κάρτες από Βιβλιοχαρτοπωλείο-Πρακτορείο εφημερίδων, που δημιούργησε στη συνέχεια στην πλατεία των Λιονταριών και το διατηρούσε παράλληλα με τις εκδοτικές του εργασίες.

Τις κάρτες αυτές ο Ν. Καζαντζάκης τις έστελνε σε γνωστούς και φίλους του με σύντομα κείμενα, κυρίως στην πίσω όψη, πάντα φιλοσοφικού περιεχομένου.

Οι 100+4 χάρτες που παρέδωσε ο μεγάλος Κρητικός στον Ν. Αλικιώτη για έκδοση αποτελούν άλλη μια έκπληξη για τους ερευνητές και μελετητές του έργου του. Οι χάρτες καθεαυτοί αλλά και οι μονόστιχες σημειώσεις προκαλούν εντύπωση για το εύρος των γεωγραφικών γνώσεων, τις απόψεις του και τις περιηγήσεις του στον κόσμο, με όποιο τρόπο.

Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν την αγάπη του Ν. Καζαντζάκη τόσο στην Κρήτη όσο και στην Ελλάδα ενώ επίσης, αποδεικνύουν τη στενή συνεργασία του με τον Νικόλαο Αλικιώτη. Ένα χειρόγραφο σημείωμα του Νίκου Καζαντζάκη μάλιστα, γραμμένο το 1911, προς τον Ν. Αλικιώτη επιβεβαιώνει και τη φιλική σχέση που είχαν οι δυο αυτοί άνδρες από πολύ παλιά και τον καλό χαρακτήρα του Ν. Καζαντζάκη, που στο σημείωμα παρακαλεί τον Ν. Αλικιώτη να δείξει επιείκεια σε κάποιο εργαζόμενο του.

Δυστυχώς, αφού προηγήθηκε το κλείσιμο του καταστήματος που βρίσκονταν στα Λιοντάρια, ήρθε και η σειρά του καταστήματος της κεντρικής αγοράς… το καλοκαίρι του 1982 έκλεισε οριστικά η μεγαλύτερη εκδοτική επιχείρηση της Κρήτης, το βιβλιοπωλείο- τυπογραφείο του Ν. Αλικιώτη, το οποίο διατηρούνταν τα τελευταία χρόνια από τους απογόνους του.