Μποδοσάκειο ή 2ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου

 

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Το 2ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου Κρήτης στεγάζεται σε ένα κτίριο του 1930 το οποίο κτίστηκε με δωρεά του Μικρασιάτη επιχειρηματία Μποδοσάκη προς το δήμο Ηρακλείου γι’ αυτό και ονομάστηκε «Μποδοσάκειο », μια ονομασία με την οποία ακόμα το γνωρίζουν οι περισσότεροι και όχι ως 2ο Δημοτικό.

Στη θέση του σχολείου επί Ενετοκρατίας υπήρχε η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου ( αναφέρεται ως S.Juanne Chrisostomo στον κατάλογο του Wertmuller και στον κατάλογο του Coronelli ως S.Gio.Grisostomo, Chiesa Greca). Επί οθωμανικής κυριαρχίας όμως και αμέσως μετά την άλωση του Χάνδακα , μετατράπηκε σε τέμενος από τον Μπαλτά (τίτλος του Αρχιαστυνόμου) Αχμέτ Αγά. Το γνωστό Μπαλτά Αχμέτ Αγά Τζαμισί ή απλά Μπαλτά Τζαμί έδωσε το όνομά του σε όλη τη γύρω συνοικία. 

   Συνοικία Αγά Μπαλτά. Η περιοχή γύρω από το Μποδοσάκειο. Λεπτομέρεια από τον χάρτη του Μανέα Κλώντζα, 16ος αι. 

Το τζαμί κατεδαφίστηκε το 1925 για να χτιστεί το σχολείο με τα χρήματα της δωρεάς Μποδοσάκη ο οποίος εν τω μεταξύ είχε μεταφέρει τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα, μετά και την Μικρασιατική Καταστροφή. 

                              Πρόδρομος Μποδοσάκης Αθανασιάδης: Ο δωρητής 

Το σχολείο κτίστηκε σε μια περίοδο που η πόλη αναζητά χώρο για να επεκταθεί καταστρέφοντας στοιχεία της φυσιογνωμίας και της πολιτιστικής της κληρονομιάς.

 Ενέργεια που θεωρείται από πολλούς όχι μόνο επιτρεπτή αλλά και επιθυμητή γιατί έτσι εξαλείφονται τα σημάδια της πολύπαθης και πολύχρονης τουρκικής κυριαρχίας. Το συγκεκριμένο κτίριο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν τυπικό δείγμα κτιρίου της εποχής του, καθώς σ’ αυτή την περίοδο φτάνουν στο Ηράκλειο τα πρωτοπόρα κηρύγματα του μοντερνισμού, τα οποία βασίζονται σε νέες ιδέες και στη χρήση νέων υλικών όπως είναι το οπλισμένο σκυρόδεμα (τσιμέντο) σε συνδυασμό όμως, ακόμα, με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά παλαιότερων περιόδων. 

Πρόκειται για ένα ισόγειο υπερυψωμένο με ημιυπόγειο και τετράριχτη στέγη με κεραμίδι. Η βάση του κτιρίου είναι κτισμένη με λαξευτή λιθοδομή. 

Τα ανοίγματά του χαρακτηρίζονται «υψίκορμα», ενώ ψευδοπαραστάδες και γείσα διαμορφώνουν τις όψεις του. Η κεντρική είσοδος στέφεται με σχηματοποιημένο αέτωμα σε συνδυασμό με ψευδοκολώνες. 

Στην αρχή, το εμβαδόν του οικοπέδου ήταν 1016 τ.μ. όμως αργότερα έγινε 1128 τ.μ. με την προσθήκη ενός σπιτιού που βρισκόταν μέσα στην αυλή κι έτσι σήμερα καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο. 

Μετεκπαιδευτικό σεμινάριο δασκάλων απ’ όλη την Κρήτη που έγινε στο Μποδοσάκειο προπολεμικά. 

Το κτίριο έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό και διατηρητέο.