Κατάλογος Κρητών προσφύγων του 1669 στη Ζάκυνθο

 

Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Ο Κρητικός πόλεμος -23 Ιουνίου 1645 - 5 Σεπτεμβρίου 1669 - διήρκησε σχεδόν 25 χρόνια και η πτώση του Χάνδακα υπήρξε ένα οδυνηρό γεγονός για τους κατοίκους του νησιού, πολλοί από τους οποίους επέλεξαν τη φυγή παρά την υποταγή στον οθωμανικό ζυγό.

Έτσι, οι Κρητικοί ζήτησαν άσυλο τόσο σε άλλες Βενετοκρατούμενες Ελληνικές περιοχές όσο και στην ίδια τη Βενετία, τα νησιά του Ιονίου όμως- και ιδιαίτερα η Ζάκυνθος,  συνδέθηκαν άμεσα με την Κρητική τραγωδία, καθώς δέχτηκαν το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων τόσο ως προσωρινό σταθμό, προκειμένου να μεταβούν αργότερα στη Βενετία, όσο και ως νέα πατρίδα, ως τόπο δηλαδή της μόνιμης εγκατάστασής τους.

Οι άνθρωποι λοιπόν που εγκαταστάθηκαν στην Ζάκυνθο δεν ήταν μόνο επιφανείς αλλά και αφανείς όλων των κοινωνικών τάξεων. Και είναι μάλιστα οι απλοί άνθρωποι της Κρήτης που έφεραν μαζί τους όχι μόνο τη ζωντανή παράδοση της Μεγαλονήσου  αλλά και πολλά χειρόγραφα  του Κρητικού θεάτρου και σημαντικές εικόνες της μεγάλης μεταβυζαντινής αγιογραφίας.

Οι απλοί αυτοί άνθρωποι υπήρξαν μέλη διαφόρων συντεχνιών της πατρίδας τους και θεματοφύλακες μιας σπουδαίας ιστορικής , θρησκευτικής  και καλλιτεχνικής παραδόσεως… υπήρξαν φορείς πολιτισμού και αξιόλογοι παράγοντες της διαμορφώσεως του ιστορικού , καλλιτεχνικού, και κοινωνικού περιβάλλοντος της Ζακύνθου, γι’ αυτό ακριβώς και όσα ονόματα Κρητών διασώθηκαν έχουν, νομίζω, θέση στη μνήμη μας.

Οφείλω λοιπόν μέσα από το κείμενο αυτό να δώσω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον  κύριο Ντίνο Κονόμο, κι ας μην βρίσκεται πια εν ζωή,  ο οποίος μέσα από το σπάνιο βιβλίο του –έκδοσης 1970-  «ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ» μας τα παρέδωσε για να τα παραδώσουμε κι εμείς με την σειρά μας σ’ εκείνους που ενδιαφέρονται να τα μάθουν, αν και βέβαια είναι αδύνατον να μεταφέρω εδώ όλα τα ονόματα ενός βιβλίου, γι’ αυτό ενδεικτικά αρκούμαστε σε κάποια εξ αυτών.

Υ.Γ. Οφείλω να κάνω μια προσωπική παρατήρηση: Όπως θα διαπιστώσετε κι εσείς, κανένα από τα παρακάτω ονόματα δεν φέρει την συνηθισμένη σήμερα κατάληξη του «…ακης». Κι αυτό  είναι μια ακόμα απόδειξη πως την συγκεκριμένη κατάληξη την πρόσθεσαν οι Τούρκοι με σκοπό να υποβιβάσουν τους Κρητικούς.

Αβάσταγου: Οικογένεια από την Κρήτη, 1679

Αβονάλ Γεώργιος του Φραγκίσκου, πρόσφυγας του 1669

Αβράδος Αβέρκιος, μοναχός από την Κρήτη, αναφέρεται σε συμβόλαιο του 1666

Αβράμιος Ιωάννης, Κρητικός ιερωμένος

Αγαπητός Μακάριος, ιερωμένος από τον Χάνδακα, 1669

Αγγελοπούλου, οικογένεια από την Κρήτη.

Αγοραστού, οικογένεια από την Κρήτη, πρόσφυγες του 1669

Αμπράμου, οικογένεια από την Κρήτη, 1674

Αντολήνης Δανίλης, πρόσφυγας του 1669

Αντωνίτσης Κωνσταντής, πρόσφυγας από την Κρήτη του 1669

Απλάδά, οκογένεια από την Κρήτη

Αρμάκης Αντώνιος, Κρητικός ιερωμένος που μετακόμισε στην Ζάκυνθο το λείψανο του Οσίου Ιωσήφ τον Αύγουστο του 1669

Ασπρέα, οικογένεια Κρητών προσφύγων.

Βαλετίνου, οικογένεια  Κρητών προσφύγων του 1669

Βαρβαρίγου, αρχοντική οικογένεια ενετικής καταγωγής

Βαρδαβά ή Βαρδουβά, οικογένεια Κρητών προσφύγων του 1669

Βαρδάκη, οικογένεια από την Κρήτη, 1669

Βαρδάνης Αντώνιος, πρόσφυγας από την Κρήτη, 1669

Βαρούχα, βυζαντινή οικογένεια από την Κρήτη

Βαρσαμή, οικογένεια από την Κρήτη

Βαρτζάγη, οικογένεια Κρητών προσφύγων του 1669

Βασάλου, οικογένεια από το χωριό Σταυράκια της Κρήτης

 

Βασμούλου, οικογένεια από την Κρήτη, 1669

Βελονά, οικογένεια από την Κρήτη, 1669

Βενετάντου, οικογένεια από την Κρήτη, 1665

Βερίγου, οικογένεια από την Κρήτη

Βερούχου, οικογένεια από την Κρήτη, 1669

Βιάζη, Biasi οικογένεια ενετικής καταγωγής.

Βιδάλες ή Βιδαλής Πέτρος, ευγενής από την Κρήτη εγκαταστάθηκε στην Ζάκυνθο ύστερα από την άλωση του Χάνδακα

Γαλατάς Γεώργιος, πρόσφυγας από την Κρήτη

Γεννηματάς Τζώρτζης, πρόσφυγας του 1669 από την Κρήτη

Γκαρντελλίν, οικογένεια από την Κρήτη, 1654

Δαμηλάς Αντώνιος, πρόσφυγας από την Κρήτη

Δάνδρου, οικογένεια από την Κρήτη, 1682

Δρακοντόπουλος Γεώργιος, αναφέρεται στον κατάλογο Κρητών προσφύγων

Ζένου, οικογένεια Κρητών προσφύγων του 1669

Ζουμά, οικογένεια από την Κρήτη

Θεοφύλακτου, οικογένεια Κρητών προσφύγων του 1669

Ιουστινιανού ή Ιουστινιάνη, οικογένεια από την Κρήτη.

Καβαλλάρου, οικογένεια από την Κρήτη, 1660

Κάκλη ή Κακλή, οικογένεια προσφύγων από την Κρήτη

Κανάκη, οικογένεια από την Κρήτη, 1681

Καρβελλά, οικογένεια προσφύγων από την Κρήτη του 1669

Καστροφύλακα, Καρβελλά, οικογένεια προσφύγων από την Κρήτη του 1669