Ο Καφενές του «Σαρανταυγά»: 90 χρόνια ύπαρξης στην κεντρική αγορά του Ηρακλείου

Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Το όνομα του Γιώργη Σταθάκη, γιου ενός παπά από το Σμάρι, άλλαξε πολύ εύκολα , όπως συνήθως συμβαίνει σε όλα τα χωριά της Κρήτης, κι έγινε Παπαδάκης, λόγω του ιερατικού επαγγέλματος  του πατέρα του (το παπαδάκι, το παπαδάκι..)

Άλλαξε όμως  και για δεύτερη φορά, κάτι που συνήθως δεν συμβαίνει πολύ εύκολα, κι αιτία και τούτη τη φορά υπήρξε πάλι το ιερατικό επάγγελμα του πατέρα του που προφανώς τον ακολουθούσε σαν κισμέτ:

 

Όπως επίσης  συνήθως συνέβαινε κάποτε στα χωριά της Κρήτης, ο παπάς αντί για χρήματα πληρώνονταν  για τις υπηρεσίες του με φαγώσιμα  είδη  που λάμβανε σε μικρή ή μεγάλη ποσότητα σε αντίστοιχα καλάθια που κρατούσε  ένας πιτσιρικάς που τον ακολουθούσε.

Τα σαράντα αυγά που έλαβε μια μέρα ο γιος του παπά από το Σμάρι, ο Γιώργης, και η σκωπτική διάθεση των χωριανών να πειράξουν το νεαρό παπαδοπαίδι: (- τι έχεις μέσα στο καλάθι βρε;

-Σαράντα αυγά..

-Και τι θα τα κάνεις τόσα αυγά μωρέ;

- Θα τα φάω…

-Μπράβο, θα φας σαράντα αυγά ;

- Ναι, θα φάω σαράντα αυγά..

-Σαράντα-υγα…σαράντα-υγα..) ήταν η αιτία της δεύτερης άτυπης μεν, ουσιαστικότατης δε και μόνιμης στο εξής  αλλαγής του επιθέτου μια και πλέον κανένα από την οικογένεια δεν τον βρίσκουν με άλλο επίθετο.

Εν καιρώ λοιπόν ο μικρός εκείνος «Σαρανταυγάς» γυρνώντας από τη Σμύρνη που μεγαλώνοντας υπηρέτησε ως χωροφύλακας, κι ένα χρόνο πριν τη Μικρασιατική καταστροφή, ενοικίασε το οίκημα, ιδιοκτησία της οικογένειας Τζέρμπη, και  στην ίδια ακριβώς μορφή με τη σημερινή δημιούργησε κι άρχισε να λειτουργεί  το μικρό καφενέ υπηρετώντας παράλληλα  και τη θητεία του στη Χωροφυλακή και δη στη προσωπική φρουρά του Βενιζέλου.

Άγνωστο γιατί, το μικρό καφενείο δίχως τίποτα το ιδιαίτερο, παρουσίασε μια   ανέλπιστη επιτυχία  η οποία με τα χρόνια όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά αντίθετα συνεχώς αυξανόταν και πιο πολύ.

Μαγνήτης έλξης για όλους του πότες, μόνιμους και περαστικούς, του χαραχτηριστικότερου κρητικού ποτού, της τσικουδιάς, που την συνοδεύουν μεζέδες που ουδεμία σχέση δεν  έχουν με κονσέρβα, ογδόντα χρόνια τώρα προκαλεί συνωστισμό στη κεντρική αγορά του Ηρακλείου οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και οποιαδήποτε εποχή του χρόνου από τις δέκα το πρωί έως τις δέκα το βράδυ με μια πελατεία που δεν διαχωρίζεται από τάξεις και ηλικίες.

Το καφέ και τη ρακί τους στου «Σαρανταυγά» τη πίνουν από φοιτητές έως συνταξιούχοι, από τριαντάρηδες και μεσήλικες έως εβδομηντάρηδες, από νομάρχες και  δήμαρχοι έως πολιτικά πρόσωπα του βεληνεκούς μιας Παπαρήγα, ενός Σαμαρά και μιας Νατάσας Καραμανλή.

Αναμφίβολα  το μικρό αυτό  μαγαζί  αποτελεί ένα στολίδι της πολιτιστικής κληρονομιάς  της πόλης του Ηρακλείου  μια και σίγουρα είναι από τους πλέον αυθεντικά παραδοσιακούς , δίχως ίχνος φολκόρ, χώρους  του είδους του  από όσους το  τελευταίο διάστημα προσπάθησαν να βγάλουν προς τα έξω τούτη την εικόνα. Του λόγου το αληθές αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το καφενείο του  «Σαρανταυγά» στην κεντρική αγορά του Ηρακλείου , παραμένει επί ογδόντα ολόκληρα χρόνια ακριβώς όπως τη πρώτη ημέρα που άνοιξε.