Πολιτικοί και συντεκνιές στην προ κρίσης Κρήτη...

Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Το κείμενο αυτό είχε γραφτεί για να δημοσιευτεί στο τότε μεγάλο περιοδικό της Κρήτης "ΣΤΙΓΜΕΣ" όταν ακόμα η λέξη κρίση ήταν άγνωστη στο λεξιλόγιο μας... πόσο μάλλον οι συνέπειες της στην προσωπική μα και γενικότερη ζωή του τόπου μας.

Αν το αναδημοσιεύω σήμερα έστω και με διαφορετικό τίτλο- τότε του είχα δώσει τον τίτλο "Το μυστήριο της βάφτισης στην Κρήτη"- είναι μόνο και μόνο γιατί πιστεύω ακράδαντα πως η δεκαετία της κρίσης αν μη τι άλλο μας έδωσε την ευκαιρία να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε...και ο νοών νοείτω. Ας δούμε λοιπόν πως τα βλέπαμε τα πράγματα κάποτε.

Κατά τις αρχές του  χριστιανικού  δόγματος η βάφτισης θεωρείται το πρώτο και βασικότερο μυστήριο σύμφωνα με το οποίο ο νεοφώτιστος ενσωματώνεται πλέον με τρόπο υπερφυσικό στο θεανθρώπινο σώμα του Χριστού που δεν είναι άλλο από την εκκλησία.

Γίνεται δηλαδή η πύλη της σωτηρίας των πιστών και γι΄ αυτή  ακριβώς τη  τρισμέγιστη σημασία του μυστηρίου, από τους πατέρες της εκκλησίας του δόθηκαν και πολλοί χαρακτηρισμοί:

Ο Μέγας Βασίλειος  χαρακτηρίζει τη βάφτιση  «παλιγγενεσία της ψυχής, ένδυμα φωτεινό…όχημα προς τον ουρανό… υιοθεσίας χάρισμα…»

Ο Άγιος Γρηγόριος αναφέρεται σ΄ αυτήν ως « λαμπρότης εστί ψυχών..» κι ο ιερός Χρυσόστομος πληροφορούσε τους κατηχούμενους  πριν βαπτιστούν ότι « τάφος εστίν και ανάστασης το βάπτισμα, συνθάλπτεται γαρ  ο παλαιός άνθρωπος τη αμαρτία και ανίσταται ο νέος ο ανακαινούμενος κατ΄ εικόνα του κτίσαντος…».

Οπότε σε καμία περίπτωση  δε πρόκειται για μια απλή και τυπική τελετή αλλά για ένα μυστήριο που η ουσία του βρίσκεται εντελώς έξω από τη κοσμική νοοτροπία  καθώς μέσα από αυτό συντελείται ψυχική νεκρανάστασης  αφού  μέσα από το ορατό και υλικό στοιχείο του ύδατος επιδρά η  αόρατη και πνευματική χάρις του Παναγίου Πνεύματος χαρίζοντας νέα ζωή στον άνθρωπο που βαφτίζεται.

Το δεύτερο επίσης υλικό στοιχείο που χρησιμοποιείται καθαγιαζόμενο από  τον ιερέα, το λάδι, έχει κι αυτό πολυσήμαντους συμβολισμούς  κι όπως οι αθλητές αλείφονταν κατά την αρχαιότητα με το λάδι πριν τους αγώνες για να είναι ευκίνητοι και να ξεγλιστρούν από τους αντιπάλους τους, το ίδιο και ο βαπτιζόμενος που θα  γίνει μέλος της εκκλησίας.  Με το αγιασμένο λάδι πρέπει να αρχίσει  να ετοιμάζεται  για τους καλούς αγώνες  της μετέπειτα ζωής του ενάντια  στους  πειρασμούς και τους δαίμονες, ενάντια στο καλό και στο κακό δηλαδή.

Με το τέλος του μυστηρίου ο Λειτουργός αποθέτει στα χέρια του αναδόχου το νεοφώτιστο και με την ευλογία της άφεσης των αμαρτιών που του έχει χαριστεί με τη βάπτιση, η ψυχή του πια βγαίνει καθαρή, ανένοχη κι ολόλευκη εντελώς από τη κολυμπήθρα.

Ξαναγεννιέται  αρχίζοντας  στο εξής νέα ζωή και τούτη ακριβώς τη  λευκότητα και τη καθαρότητα του βαπτισθέντος συμβολίζουν και τα λευκά ενδύματα με τα  οποία ενδύεται  από τον ανάδοχο μετά το βάπτισμα, τα λεγόμενα φωτίκια.

Κατά το πρώιμο χριστιανισμό φυσικά που οι άνθρωποι βαπτίζονταν ενήλικες, τη σημασία όλων των συμβολισμών του μυστηρίου,  την είχαν γνωρίσει από μόνοι τους αφού προηγουμένως είχαν κατηχηθεί στις αλήθειες της πίστης που ετοιμάζονταν να ακολουθήσουν.

Αφ΄  ότου όμως επικράτησε ο νηπιοβαφτισμός, τη κατήχηση και την ομολογία της πίστης που είναι απαραίτητη για να τελεστεί το μυστήριο, την ανέλαβε  o  ανάδοχος ή  νονός και για το λόγο  ακριβώς αυτό υποχρεούται να είναι ορθόδοξος.

Για να συναισθανθεί δε καλύτερα  ο ανάδοχος τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει απέναντι στο παιδί που βαφτίζει, ο ιερέας  τον ρωτά τρεις φορές «Συνετάξω τω Χριστώ;» απεφάσισες δηλαδή να ταχτείς με το μέρος του Χριστού; κι εκείνος για να δείξει ότι η απόφασης του είναι βέβαιη και οριστική απαντά «συνεταξάμην»  ενώ  αμέσως μετά ενώπιον όλων απαγγέλλει το «Πιστεύω»,  την ομολογία της Πίστης μας.

Η σοβαρότητα και η ευθύνη με την οποία αντιμετωπίζονταν ο ρόλος του αναδόχου στη παλαιότερη ίσως κρητική κοινωνία, φαίνεται καθαρά από τη λέξη  με την οποία καθόρισαν  την έννοια όλων όσων υποχρεούνταν  στο εξής να αναλάβει:

Συν+τέκνο-ς, σύντεκνος, που σε ελεύθερη μετάφραση μπορεί να αποδοθεί «έχουμε εξ ημισείας  με το γονιό τις υποχρεώσεις του παιδιού»

Κάπου βέβαια  στη πορεία του χρόνου  χάθηκε προφανώς τούτο το νόημα και η απόφαση που παίρνει κάποιος για να βαπτίσει ένα παιδί γίνεται περισσότερο  βάση κοσμικών κριτηρίων  αλλά έστω κι έτσι , όπως λέει  η  λαϊκή ρύση, «καλύτερα να κάνεις μια βάφτιση παρά να χτίζεις μια εκκλησία...»

Που σημαίνει ότι αμαρτίες κι αμαρτίες εξουδετερώνονται   με το μυστήριο της βάφτισης οπότε αναρωτιέμαι:

Μήπως άραγε και  ο λόγος για τον οποίο οι πολιτικοί   κάνουν τόσες πολλές βαφτίσεις  είναι  επειδή θέλουν να εξιλεωθούν για τα ανομήματα τους απέναντι μας;

Ακούστε, ή τέλος πάντων διαβάστε την άποψη τους:

Δαριβιανάκης Αλέκος

Δεν ανήκω στη μερίδα των πολιτικών που έκαναν βαφτίσεις για τους ψήφους, σ΄ αυτό ήταν ειδικοί άλλοι, αρκετά γνωστοί νομίζω  για τη συγκεκριμένη   τακτική … Εγώ βάφτισα εννιά παιδιά μόνο όλα κι όλα σ΄  όλη μου τη ζωή κι επειδή το ήθελα και το ένιωθα,  για κανένα  άλλο λόγο.

Μπαντουβάς.

Ο πατέρας μου σαν αρχηγός της εθνικής αντίστασης που ήταν, για λόγους πατριωτικούς είχε βαφτίσει δίχως  υπερβολή πάνω από χίλια πεντακόσια παιδιά!

Μη φανταστείτε βέβαια τίποτα βαφτίσεις σαν τις σημερινές, τότε  απλώς συγκέντρωναν τα μωρά και τα βάφτιζαν πολλές φορές και έξη- εφτά  μαζεμένα και ο γονιός έβαζε  ο ίδιος ακόμα και το λάδι που είναι απαραίτητο για το μυστήριο.

Για  το φόβο  δε της προδοσίας  και προς αποφυγήν δημιουργίας σχολίων- ποιος βαφτίζει το παιδί, γιατί το βαφτίζει κ.τ.λ.- ο πατέρας έπαιρνε το παιδί μακριά από το χωριό και δίχως κολυμπήθρα δίχως τίποτα το βάφτιζαν σε μια απλή, πήλινη λεκανίδα.

Κάποτε όμως δεν γλίτωσαν τη προδοσία και πληροφορήθηκαν πως ένα παιδί είχε βαπτιστεί από το πατέρα μου, για να αποφευχθούν  λοιπόν  τα περαιτέρω ο σύντεκνος μας αναγκάστηκε να βαφτίσει πανηγυρικά  ξανά το  παιδί του στην εκκλησία του χωριού για να τους κλείσει τα μάτια.

Τη πρώτη βάφτιση που έκανα εγώ την έκανα όταν ήμουν ακόμα παιδάκι της έκτης Δημοτικού βαφτίζοντας το μετέπειτα  επιχειρηματία Σπύρο Καλλέργη.

Έκτοτε ακολούθησα το παράδειγμα του πατέρα μου και μπορεί σήμερα να έχω ίσως κι έως χίλιες τριακόσιες συντεκνιές!

Μανόλης Κεφαλογιάννης

Ναι,  είναι αλήθεια  πως έχω βαφτίσει πολλά παιδιά, θα αποφύγω να σου πω τον αριθμό  μη τυχόν και πέσω έξω αλλά πολλά πάντως, πάρα πολλά…

Μπορεί βέβαια τα παιδιά αυτά να μη το βλέπω όσο θα ήθελα, τα βλέπω όμως όσο μου επιτρέπει ο ελεύθερος χρόνος μου. Κι είτε έτσι είτε αλλιώς φυσικά  οι βαφτίσεις είναι το μόνο, πολύ βέβαια, αλλά συγχρόνως και καθαρό πράγμα που κάνομε εμείς οι πολιτικοί…

Μάνος Φραγκιαδουλάκης

Οι βαφτίσεις που κάνουμε εμείς οι πολιτικοί είναι μια συγκεκριμένη τακτική που έχει τις ρίζες της σε άλλες εποχές παλαιοκομματικού χαρακτήρα αλλά εγώ προσωπικά δεν έχω καμία απολύτως διάθεση να   βαφτίσω ένα παιδί που δε θα ξαναδώ μόνο και μόνο επειδή ο πατέρας του θα με ψηφίσει ή θα μου βρει κι άλλους  πέντε επιπλέον ψήφους.

Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό, για να τον υποβαθμίζω έτσι, το ρόλο του συντέκνου μια και μέχρι ενός σημείου, πνευματικά τουλάχιστον , γίνεσαι πατέρας του παιδιού που αποφασίζεις να βαφτίσεις  .

Γι΄ αυτό κιόλας δεν έχω κάνει πάνω από δεκατέσσερις βαφτίσεις και  σημειωτέον τις περισσότερες τις έκανα όχι μόνο όταν δεν ήμουν βουλευτής αλλά ούτε καν δεν υποψιαζόμουν πως θα γίνω. Κι αυτές  τις λίγες όμως ακόμα τις έκανα επιλεκτικά, με παιδιά φίλων δηλαδή και ανθρώπων που εκτιμώ ιδιαίτερα και με τους οποίους θα μπορούσα πέρα της βάφτισης να διατηρήσω και μια κοινωνική σχέση και επικοινωνία.