Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2021

Οικογένεια Ματαλιωτάκη: Πέντε αδέρφια ανταποκρίθηκαν διαδοχικά στις προσκλήσεις της πατρίδας από το 1910 ως το 1944

 

Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Μπορεί η Σπαρτιάτισσα μάνα να χαίρει πανελλαδικής εκτίμησης σαν η πιο «ανδροπλάστρα» μητέρα, που δεν γεννούσε δηλαδή απλώς αλλά στην ουσία έπλαθε άντρες, σαν η πιο πατριώτισσα και η πιο γενναία μητέρα, η μητέρα που με εγκαρτέρηση, αν όχι με εκδήλωση περηφάνιας δέχονταν το πένθος συζύγου και παιδιών όταν αυτό είχε να κάνει με την πατρίδα- «μη ποιείν κραυγήν αλλά σιγήν το πένθος φέρει»- όμως και στην Κρήτη υπάρχουν άπειρες περιπτώσεις τέτοιων μανάδων που έστειλαν αγόγγυστα τα παιδιά τους, συχνά και πάνω από δύο- να πολεμήσουν με την ευχή « ή θα φέρεις ζωντανός πίσω την ασπίδα σου, ή θα σε φέρουν πάνω στην ασπίδα σου».

Μια τέτοια ακριβώς περίπτωση είναι η περίπτωση των αδελφών Ματαλλιωτάκη από το χωριό Νύβριτος της τέως επαρχίας Κανουρίου, όπου η περήφανη μάνα, από το 1910 έως και το 1940 πρόσφερε σε όλους τους εθνικούς αγώνες τα πέντε παλικάρια της.

Πέντε αδέρφια ανταποκρίθηκαν διαδοχικά στις προκλήσεις της πατρίδας και συμμετείχαν σε όλους τους αγώνες:

Μακαδονικό, Βαλκανικοί πόλεμοι, πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, μικρασιατική εκστρατεία, δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, αντίσταση κατά της γερμανικής κατοχής.

Ακόμα και όταν η Κρήτη δεν ήταν τμήμα του ελληνικού κράτους, τα αδέρφια Ματαλλιωτάκη, ο Εμμανουήλ, ο Κωνσταντίνος, ο Μιχαήλ, ο Γεώργιος, και ο Ευάγγελος, βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, ποίησαν και υπηρέτησαν την πατρίδα τους για πάνω από 25 ολόκληρα χρόνια, και πάντα στην πρώτη γραμμή!

‘Ενας από αυτούς έπεσε στο πεδίο της μάχης, ένας άλλος κρατήθηκε αιχμάλωτος επί 3 χρόνια, και γενικά όλοι τους κινδύνευσαν αμέτρητες φορές, τραυματίστηκαν και γύρισαν πίσω με κλονισμένη υγεία.


Διαβάστε την προσωπική ιστορία του καθενός

Υ. Γ. Τις φωτογραφίες και τις πληροφορίες για την εντυπωσιακή προσφορά των αδελφών Ματαλλιωτάκη, μας έδωσε ο κ. Δημήτρης Ματαλλιωτάκης, γιος του μικρότερου αδερφού, του Ευάγγελου.

ΕΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΤΑΛΛΙΩΤΑΚΗΣ – 1882- 1967-

Σε ηλικία μόλις 18 ετών, το 1910, κατετάγη εθελοντής στον ελληνικό στρατό και έδωσε μάχες εναντίον των Βουλγάρων κομιτατζήδων, Η Κρήτη δεν ήταν ακόμα τμήμα της Ελλάδας αλλά πολλοί Κρητικοί ένιωσαν την ανάγκη να πολεμήσουν στις τάξεις του ελληνικού στρατού ως εθελοντές. Με το ξέσπασμα του πρώτου βαλκανικού πολέμου, τον Οκτώβριο του 1912, πήρε μέρος στον αγώνα για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Η συνέχεια του πολέμου αφορούσε στην απελευθέρωση της Δυτικής Μακεδονίας και της Θράκης από τους Τούρκους.

Στις 4 Νοεμβρίου πήρε μέρος σε μια από τις σφοδρότερες μάχες, στο χωριό Όστροβο, που σήμερα ονομάζεται Αρνίσσα. Για τον ηρωισμό του παρασημοφορήθηκε. Πολέμησε σε όλες τις μάχες σε Κιλκίς, Δράμα, και Σέρρες. Στο χωριό του επέστρεψε με το τέλος του πολέμου μετά από 8 χρόνια στα διάφορα μέτωπα. Για την συμμετοχή του παρασημοφορήθηκε άλλη μια φορά.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΤΑΛΛΙΩΤΑΚΗΣ -1894- 1987-

Κατατάχτηκε στον ελληνικό στρατό το 1914. Το 1916 στη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, συνελήφθη μαζί με το Δ’ σώμα στρατού από τις γερμανικές και βουλγαρικές δυνάμεις και μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στην Γερμανία. Απελευθερώθηκε μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες στρατιώτες τον Νοέμβριο του 1918, όταν έληξε ο πόλεμος.

Ο Κωνσταντίνος συμμετείχε αμέσως μετά στην Μικρασιατική εκστρατεία, και σε μάχη σκότωσε ένα Τούρκο αγά.

Το 1921πιάστηκε για δεύτερη φορά αιχμάλωτος μαζί με άλλους στρατιώτες. Βασανίστηκε φρικτά. Το 1922 με την καταστροφή τη Σμύρνης κατόρθωσε να αποδράσει μαζί με άλλους Έλληνες και όλοι μαζί ενώθηκαν με το στρατό και επέστρεψαν.

Βρέθηκε και πάλι στο χωριό του μετά από 8 χρόνια και πολλές ταλαιπωρίες, ανάμεσα στις οποίες ήταν δυο αιχμαλωσίες, Οι κακουχίες όμως τον σημάδεψαν και στην Κρήτη επέστρεψε με άσπρα μαλλιά, κι ήταν τότε μόλις 33 χρονών.

Πηγαίνοντας για το χωριό του, την Νύβριτο, σταμάτησε με άλλους συμπολεμιστές του στην Αγία Βαρβάρα για να ξεκουραστεί. Το γεγονός της άφιξης Κρητικών στρατιωτών πληροφορήθηκε ο μεγάλος του αδερφός, Μανόλης, και πήγε στην περιοχή για να μάθει νέα σε σχέση με τον αδερφό του, αφού δεν γνώριζε ότι ήταν ανάμεσα τους.

Ο Κωνσταντίνος ξεκίνησε με τα πόδια για την Νύβριτο και στο μέσον της διαδρομής σταμάτησε να ξεκουραστεί. Εκεί τον συνάντησε ο Μανόλης που έφτανε με το άλογο του, αλλά δεν τον αναγνώρισε. Ήταν τόσο αλλαγμένος και ταλαιπωρημένος.

Και τον ρώτησε αν γνωρίζει κάτι για τον αδερφό του.

Τότε ο Κωνσταντίνος που τον αναγνώρισε φυσικά του είπε «μωρέ Μανόλη αδερφέ μου, δεν με γνωρίζεις;» Τα δυο αδέρφια στην συνέχεια πήγαν στο χωριό αλλά πέρασε καιρός για να συνέρθει ο Κωνσταντίνος.

ΜΙΧΑΗΛ -1900-1921-

Η ζωή του ήταν πολύ σύντομη. Κατατάχθηκε στο στρατό το 1920 και υπηρέτησε αρχικά στην Θεσσαλονίκη. Συμμετείχε στην μικρασιατική εκστρατεία και σκοτώθηκε σε μάχη το 1921

ΓΕΩΡΓΙΟΣ – 1906-1973-

Πήρε μέρος στον ελληνοιταλικό πόλεμο, το 1940-41

Στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ήταν μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης «Ψηλορείτης». Μετά την απελευθέρωση υπηρέτησε για ένα διάστημα στη χωροφυλακή.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Η ΖΕΡΒΑΣ – 1912-1997-

Ο μικρότερος της οικογένειας. Μετά την υποχρεωτική του στρατιωτική θητεία κατατάχτηκε στη χωροφυλακή, το 1935, και αρχικά υπηρέτησε στο Μάραθο και στην συνέχεια στην Πρέβεζα.

Στις 20 Φεβρουαρίου του 1942 πήρε τον βαθμό του υπενωμοτάρχη επειδή τραυματίστηκε σε συμπλοκή με κακοποιούς. Στις 18 Φεβρουαρίου 1943 υπερασπιζόμενος τους κατοίκους του χωριού Γοργόμυλος Φιλιππιάδας στην Πρέβεζα, όπου υπηρετούσε, χτύπησε και αφόπλισε Γερμανούς.

Για να μην συλληφθεί από τις γερμανικές δυνάμεις που έσπευσαν στην περιοχή, διέφυγε στο βουνό μαζί με ένα χωριανό.

Μετά το περιστατικό αυτό η ηγεσία της χωροφυλακής τον κήρυξε λιποτάκτη.

Λίγες ημέρες αργότερα ο στρατηγός Ναπολέων Ζέρβας, γενικός αρχηγός των αντάρτικων ομάδων της Ηπείρου, τον κάλεσε και εντάχτηκε στο αντιστασιακό κίνημα και με εντολή του συγκρότησε δική του ομάδα στις 5 Μαρτίου 1943.

Η ομάδα του είχε 50 άντρες και πήρε μέρος σε πολλές μάχες με τα κατοχικά στρατεύματα.

Στις 13 Σεπτέμβρη 1943 κοντά στο χωριό Κοψάδες έδωσαν μάχη με πολυπληθέστατη γερμανική δύναμη. Η ομάδα του Βαγγέλη άρχισε να υποχωρεί για να μην περικυκλωβθεί. Τότε εκείνος διέταξε τους άνδρες του να αρχίσουν να υποχωρούν σιγά, σιγά έχοντας αποφασίσει να κρατήσει μόνος του τον εχθρό προκειμένου να σωθούν οι υπόλοιποι.

Είχε μαζί του μόνο ένα ταχυβόλο και μερικές χειροβομβίδες και αλλάζοντας συνεχώς θέσεις έδωσε την εντύπωση στους Γερμανούς ότι δεν ήταν μόνος του.

Τον χτυπούσαν με όλμους ενώ κάποια στιγμή έστειλαν τρία γερμανικά λυκόσκυλα για να τον εντοπίσουν και να τον κατασπαράξουν, τα οποία σκότωσε με χειροβομβίδα.

Όταν μετά από σχεδίων 3,5 ώρες εξαντλήθηκαν οι σφαίρες, εγκατέλειψε τα προσωπικά του είδη στο σημείο που βρίσκονταν και κατάφερε να συρθεί και να κρυφτεί.

Με τον τρόπο αυτό διέφυγε κα έφτασε σώος στο στρατόπεδο του.

Μάλιστα, κατά την επιστροφή, κι επειδή είχε βγάλει τον σκούφο του, οι δικοί του δεν τον γνώρισαν και πυροβόλησαν εναντίον του. Τότε έγινε και επεισόδιο μεταξύ των Κρητών ανταρτών που κατηγόρησαν τους Ηπειρώτες ότι σκόπιμα τον πυροβόλησαν.

Η ομάδα του Ευάγγελλου αργότερα, τον Απρίλιο του 1944, ανατίναξε τη γέφυρα της Στριβίνας, στην Άρτα , η οποία ενώνει τους νομούς Άρτας και Πρέβεζας.

Αυτή ήταν μια από τις πιο σημαντικές αντιστασιακές πράξεις στην Ήπειρο.

Μετά την απελευθέρωση απαλλάχτηκε από τις κατηγορίες της λιποταξίας και επανήλθε στη χωροφυλακή μέχρι και το Δεκέμβριο του 1948 όποτε και αποστρατεύτηκε.

Κατά την συμμετοχή του στο ΕΔΕΣ του Ζέρβα, προήχθη δύο φορές επ’ ανδραγαθία, αλλά οι βαθμοί του δεν αναγνωρίστηκαν από την επίσημη χωροφυλακή αργότερα.

Παρασημοφορήθηκε παράλληλα για την συμμετοχή του στον αντιστασιακό αγώνα.

ΥΓ. Η παρούσα φωτογραφίες απεικονίζει απλώς συμβολικά άτομα της αυτής οικογενείας και του αυτού επιθέτου  καθώς από τους προαναφερόμενους στάθηκε αδυνατον να βρω.

Ευχαριστώ τον φίλο, και συνονόματο Δημήτρη Ματαλλιωτάκη για την προσφορά του υλικού





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κεντρική αγορά... κάποτε...Εικόνες

Ας δούμε σε δυο φωτογραφίες πως ήταν η κεντρική αγορά της πόλης μας κάποτε...το έχουμε ξαναδει βέβαια ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ   και ΕΔΩ και ΕΔΩ -αν θέλετ...