Η πλατεία Ρήγα Φεραίου ή πλατεία των έντεκα ευκαλύπτων στην συνοικία Καρά Καντί -όπως ονομαζόταν παλαιότερα

Επιμέλεια κειμένου Ρικη Ματαλλιωτάκη

Από τις πιο παλιές, τις πιο παραδοσιακές αλλά και πιο πολυσύχναστες πλατείες  για τους Καστρινούς είναι η πλατεία που βρίσκεται απέναντι από την Αρχιεπισκοπή Κρήτης στη συνοικία Καρά Καντί όπως ονομαζόταν κάποτε, και ονομάζεται πλατεία Ρήγα Φεραίου ή πλατεία των έντεκα ευκαλύπτων όπως την ξέρουν οι παλιότεροι, οι οποίοι στη συνέχεια έμειναν επτά και αργότερα τρεις ενώ στη συνέχεια φυτεύτηκαν και κάποιοι νεώτεροι με αποτέλεσμα σήμερα η πλατεία να έχει εννιά ευκαλύπτους

Σύμφωνα με καταχώριση του έτους 1694 στο κατάστιχο του καδή του Χάνδακα, ο Χασάν Μπεσέ πούλησε στο διοικητή τότε της πόλης Χατζί Φιντίκ Μεχμέτ Πασά ένα οικόπεδο στη συνοικία Καρά Καντί αντί 100 αιγυπτιακών παράδων, προκειμένου ο τελευταίος να χτίσει εκεί μια κρήνη, η κρήνη όμως κατεδαφίστηκε  κατά το Μεσοπόλεμο και στο οικόπεδο όπου βρισκόταν χτίστηκε οικία !!
Εδώ  επίσης βρισκόταν και το Χαμάμ της πλατείας Καρά Καντί στο Χάνδακα κατά τον 17ο αιώνα στη θέση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στα Μουρχουταργεία και ήταν γνωστό και ως "Μικρό Χαμαμάκι" συμφωνα με τον ιστοριοδίφη Νικόλαο Σταυρινίδη.

 

Το χαμάμ αναφέρεται σε καταχώριση του έτους 1694 στο κατάστιχο του καδή του Χάνδακα, σύμφωνα με την οποία βρισκόταν στην πλατεία Καρά Καντί (Kara Kadı Meydanι), τη σημερινή πλατεία Ρήγα Φεραίου, και ανήκε στο γενίτσαρο Μπαϊράμ Μπεσέ, ο οποίος αιτήθηκε την υδροδότηση του χαμάμ από την κρήνη της προαναφερθείσας πλατείας !

                                                     Τα παλιά γραφεία της εφημερίδας “ΠΑΤΡΙΣ

Αρχοντικό της πλατείας.

Η ονομασία "Χαμάμ Σαράντα Καδή", οφείλεται, κατά τον Σταυρινίδη, στο ότι εκεί λούζονταν οι λεχώνες μετά τη συμπλήρωση 40 ημερών από τον τοκετό, προκειμένου να λάβουν τη σχετική ευχή του "σαραντίσματος" από τον καδή!!

Από καταχώριση στο κατάστιχο του καδή του Χάνδακα του έτους 1747 αντλείται η πληροφορία ότι το χαμάμ ανήκε κατά το ήμισυ στον Σαλίχ, ο οποίος σύμφωνα με άλλη καταχώριση του ίδιου έτους εκτελέστηκε στο Μεγάλο Κούλε. Μετά το θάνατο του Σαλίχ, ο πληρεξούσιος επίτροπος της περιουσίας του και κηδεμόνας των τέκνων του Χουσεΐν μπουλούκμπασι πούλησε το ήμισυ του χαμάμ στον Φεϊζουλλάχ Τσελεμπί !!

Κατά τα νεώτερα χρόνια τα παλιά γραφεία της εφημερίδας “ΠΑΤΡΙΣ” στη σημερινή οδό Θεσσαλονίκης, αγοράστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του πενήντα από τον Δαμανάκη, ο οποίος αγόρασε το ακίνητο από τους Βασιλάκηδες. Ο Δαμανάκης ήταν διευθυντής Αστυνομίας και πρόκειται για τον πατέρα της σημερινής βουλευτίνας του ΠΑΣΟΚ Μαρίας Δαμανάκη. 

Προτού λοιπόν γίνουν τα πρώτα γραφεία της εφημερίδας “ΠΑΤΡΙΣ” (όχι τα σημερινά), εκεί στεγάζονταν το φωτογραφείο του Καλογερίδη, ο οποίος είχε παραγιό τον Γώγο Χουστουλάκη, το μετέπειτα επιχειρηματία φωτογράφο. Δίπλα το σημερινό καφενείο του Παναγιώτη το έκανε ο Μηνάς Μαραγκουδάκης από το 1967-1968. Παλιότερα ήταν καπελάδικο ιδιοκτησίας Βασιλάκη. Το διπλανό κτήριο αυτό που σήμερα στεγάζεται η “ΠΑΤΡΙΣ” ήταν του Ακράτου. (Η σωστή κλίση του ονόματος είναι άκρατος, του ακράτου). Το 1967 ανοίγει ο δρόμος Κυρίλλου Λουκάρεως και συγκεκριμένα το κομμάτι από την πλατεία Αρκαδίου μέχρι τον Άγιο Μηνά. Τότε ο Μηνάς Μαραγκουδάκης που είχε ιδιόκτητο σπίτι και καφενείο μπροστά στο σημερινό φαρμακείο του Μανόλη Παπαχατζάκη, μεταφέρθηκε στο σημερινό καφενείο του Παναγιώτη, το οποίο ενοικίασε από την οικογένεια των Βασιλάκηδων.

Πληροφορίες από κείμενο του Δημήτρη Σάβα στην εφημερίδα Πατρίς στο φύλο της 11ης-8-2008 και  από τη σελίδα Όψεις του Ηρακλείου