Γενί Τζαμί κάποτε, 1ο Δημοτικό σχολείο αργότερα και μετέπειτα «Ανωγειανό»

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

 Το  σημερινό 1ο Δημοτικό Σχολείο, από τα πιο παλιά αλλά και τα πιο γνωστά σχολεία του Ηρακλείου, βρίσκεται στη λεωφόρο Καλοκαιρινού, κοντά στην Πύλη Παντοκράτορα (Χανιώπορτα), όπου υπήρχαν άλλοτε  η μικρή εκκλησία του Εσταυρωμένου και το τέμενος Γενί Τζαμί.

 Ιδρύθηκε το 1811 από τη Μητρόπολη Κρήτης και το Το 1899 προάγεται σε τετρατάξιο, στις 8/9/1903 σε εξατάξιο, από το 1917-1918 λειτούργησε  ως 6/τάξιον αρρένων και στις 15/10/1929 μετονομάζεται σε 1ο 6/τάξιον Μικτόν.

Το σημερινό σχολείο άρχισε να χτίζεται τα έτη 1931-1934 η αποπεράτωσή του όμως δυσκολεύεται εξαιτίας του  B’ Παγκοσμίου πολέμου,  υπέστη μάλιστα πολλές ζημιές στις 29 Μαΐου 1941 κατά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, στους βομβαρδισμούς του Ηρακλείου. Εν τούτοις οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το κτίριο και τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο μονάχα κάποιες μέρες της εβδομάδας τα απογεύματα.

Τον Αύγουστο του 1944 τα Ανώγεια καίγονται ολοσχερώς και πολλοί κάτοικοι των Ανωγείων φιλοξενούνται στο σχολείο, κι έτσι το σχολείο αποκτά το δεύτερο όνομα του «Ανωγειανό» το οποίο επικράτησε κι έτσι είναι γνωστό ως και σήμερα.

              Λεωφ. Καλοκαιρινού στο ύψος περίπου του Ανωγειανού σχολείου

Το 1947 -1956  και 1967-1972 συστεγάστηκε με το 5ο Δημ. Σχολείο, από το 1980 έως το 2000 φιλοξενεί το 2ο Ειδικό Σχολείο, από το 2000 συστεγάζεται με το 3ο Δημ. Σχολείο μέχρι που το 2010 συγχωνεύονται, από το 2008 φιλοξενεί το 21ο Νηπ/γείο και το από 2014  το 3ο Νηπ/γείο Ηρακλείου.