Οικία Χρονάκη ή Κονάκι του Ρασίχ Ασπράκη.

Επιμέλεια κειμένου Ρίκη Ματαλλιωτάκη

Στη συνοικία του Σουλτάν Ιμπραχίμ που κάποτε βρισκόταν συγκεντρωμένη η αριστοκρατία Τούρκων και Χριστιανών της πόλης

Το κονάκι του Ρασίχ Ασπράκη, η τωρινή “Οικία Χρονάκη” διατηρητέο και απαλλοτριωμένο από το 1969, είναι ένα από τα λίγα σπίτια της γειτονιάς που αντιστάθηκαν στην ισοπέδωση ή την “αξιοποίησή” τους.Το πρώην Κονάκι του Ρασίχ Ασπράκη η σημερινή οικία Χρονάκη, είναι χτισμένο σε μια γειτονιά όπου στο τέλος του περασμένου αιώνα και στις αρχές του 20ου: τη συνοικία του Σουλτάν Ιμπραχίμ όπως την έλεγαν οι Τούρκοι από το ομώνυμο τζαμί ή τη συνοικία “Κουτάλα” όπως την έλεγαν οι Χριστιανοί.

Εκεί εγκαταστάθηκαν σε αρχοντικά με αυλές και περιβόλια ανάμεσα σε καλντερίμια και σοκάκια, εύπορες οικογένειες Χριστιανών ή Τούρκων αγάδων αλλά και άλλες σημαντικές δραστηριότητες της εποχής (το Αγγλικό Προξενείο, το Φράγκικο Σχολείο, το θέατρο, το Ροϊδη, το Καζίνο κ.α.). Με την πάροδο του χρόνου, καταδικασμένοι από την πολεοδομική εξέλιξη και τους οικοδομικούς κανονισμούς που επέβαλλαν τις “διανοίξεις των δρόμων”, τα καλντερίμια και τα σοκάκια διαπλατύνθηκαν και οι χώροι των περιβολιών… χτίστηκαν.

Άλλο αρχοντικό της συνοικία του Σουλτάν Ιμπραχίμ

Το κονάκι του Ρασίχ Ασπράκη, η τωρινή “Οικία Χρονάκη” διατηρητέο και απαλλοτριωμένο από το 1969, είναι ένα από τα λίγα σπίτια της γειτονιάς που αντιστάθηκαν στην ισοπέδωση ή την “αξιοποίησή” τους.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και συμπεράσματα που προκύπτουν από διάφορα δεδομένα, το σπίτι χτίστηκε μετά το μεγάλο καταστροφικό σεισμό του 1856 και αποτελεί τμήμα ενός μεγαλύτερου αρχοντικού. Σύμφωνα με μια εκδοχή ο Πασάς είχε εγκαταστήσει στο σπίτι μια κοπέλα την οποία την έλεγαν Εμινέ και συχνά – πυκνά την επισκεπτόταν.

Στις συμβάσεις αγοραπωλησίας, το ακίνητο περιγράφεται ως “ανταλλάξιμο” και αποτελούμενο από “πέντε ισόγεια δωμάτια, πέντε ανώγεια, ελαιαποθήκη, φρέαρ, τρεις αποθήκες, τέσσερας αυλάς, τρεις εξόδους, κήπον, λιθόκτιστον υδαταποθήκην και ημίσειαν μασούραν ύδατος” συνολικής εκτάσεως 1456 μ2, φαίνεται δε ότι το 1932, αποκτήθηκε εξ αδιαιρέτου από τους Ιωάννη Χατζη Κονόμου και Ευστράτιο Πέππα ύστερα από δημοπρασία προκηρυχθείσα από την Εθνική Τράπεζα.

Το 1938 ο Ιωάννης Χατζή – Κόμνου μεταπώλησε το μερίδιό του, μέρος του οποίου αγοράστηκε από τον τελευταίο ιδιοκτήτη του σπιτιού, το Γιάννη Χρονάκη, ο οποίος μόνο το 1952, μετά από διανεμητήρια συμβόλαια, καταφέρνει να έχει στην κατοχή του το συγκεκριμένο τμήμα.

Ο ίδιος και η οικογένειά του με μεγάλες προσπάθειες, μέσα από τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου και τις πολεοδομικές εξελίξεις, κατάφερε να συντηρεί το σπίτι μέχρι το 1969. Γι’ αυτό ο Δήμος στην ευθύνη του οποίου περιήλθε η χρήση της οικίας, την καθιέρωσε με την ονομασία “Οικία Χρονάκη”. Δεν πρέπει να παραλειφθεί επίσης η αναφορά στην απεριόριστη φροντίδα και αγάπη των τελευταίων κατοίκων του σπιτιού του Νίκου και της Παγώνας Βασιλάκη.