Aπό την λαογραφία της Κρήτης: Οι μήνες του χρόνου με τα Κρητικά, λαϊκά τους ονόματα.

Της Ρίκης Ματαλλιωτάκη

Η λαϊκή φαντασία είναι τόσο πλούσια που δεν φοβάται  να εισχωρήσει ούτε και σε αυτούς τους δώδεκα μήνες του χρόνου βλέποντας τους με το δικό της ποικιλόχρωμο τρόπο και κατ΄ επέκτασιν αναπαριστώντας τους με ονόματα εντελώς διαφορετικά, και φυσικά πλήρως ποιητικά, από αυτά που συνηθίζουμε να διαβάζουμε στα ημερολόγια.

Οπότε ειδικά  για το λαό της Κρήτης, που είθισται να εκφράζεται με ποιητικό τρόπο μια κι απ΄ ότι λέγεται η ποίηση ενυπάρχει στο DNA  του, θα ήταν αδιανόητο να μην έχει  μεταμορφώσει τον αέναο  κύκλο του χρόνου σε ένα πίνακα  ποιητικής ζωγραφικής αντικαθιστώντας τα πραγματικά ονόματα των μηνών με τα παρακάτω:

 

Ιανουάριος:

Καλαντάρης,Κλαδευτής, Κρυαρίτης,Κατομήνας, Μεσοχείμωνας, Μεγαλόμηνας, Στεριώτης,Χιονέας, Τρανός.

Φεβρουάριος:

 Αποκριάτης, Κουτσός, Κουτσοφλέβαρος, Κατρουλιάρης, Κούντουρος, Μικρός τρελός.

Μάρτιος:

Ανοιξιάτης, Γδάρτης, Πεντάγνωμος, Παλουκοκαύτης, Παλοβομάρτης, Τσικνιάρης,Φυτευτής, Χαϊδάρης.

Απρίλιος:

Αϊγιωργίτης, Κερασάρης, Λαμπριάτης, Πασχαλιάς, Τυναχτοκοφινίτης.

Μάιος:

Γρουφαλιάς , Λουλουδάς, Πράσινος, Τριανταφυλλάς, Φουσοδένδρης.

Ιούνιος:

 Ζεστός, Θεριστής, Κερασάρης, Τζιτζικάρης.

Ιούλιος:

 Αλωνάρης. Ηλιόλουστος, Ύψιστος, Φουσκομήνας, Χορτοκόπος, Χασομήνας.

Αύγουστος:

 Αλαζομήνας, Δρυμάρης, Καλομήνας, Συκολόγος, Τρυγητής, Μελτεμιάρης.

Σεπτέμβριος:

Ορυκτολόγος, Οργωτής, Πετυμαζάς, Σποράρης,  Τρυγητής, Χιονόπορος.

Οκτώβριος:

 Σπαρτιάς, Σποριάς, Σπαρτός, Τρυγομήνας.

Νοέμβριος:

Ανακατεμένος, Βροχάρης, Μεσοσπορίτης, Σπαρτής, Χαμένος.

Δεκέμβριος:

Αποσπέρης, Αποσπερίτης, Καλαντάρης, Χριστούγεννας, Χριστουγεννιάρης.

 Το υλικό παραχωρήθηκε από τη λαογραφική συλλογή της αείμνηστης εκπαιδευτικού κ. Δ. Σεμερτζάκη- Χρηστάκη